آلودگی هوا با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان مرتبط است
آلودگی هوا نگرانی روز افزون در دنیای امروز است که با توجه به تأثیرات گوناگون آن در حوزه سلامت، مطالعات گستردهای در این زمینه در حال انجام است. یکی از موارد مورد توجه، ارتباط بین آلودگی هوا و اوتیسم است. در این مقاله ابتدا به شرح اوتیسم می پردازیم و سپس تأثیر احتمالی آلودگی هوا و اوتیسم را بررسی میکنیم.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم یک اختلال عصبی_ رشدی است که بر ارتباط کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و رفتار تأثیر میگذارد و با طیف وسیعی از علائم و چالشها مشخص میشود که میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است واکنشهای غیرمعمول به محرک حسی، رفتارهای تکراری و یا علایق محدود داشته باشند. اعتقاد بر این است که اوتیسم یک تعامل پیچیده از عوامل ژنتیکی و محیطی دارد. در حالیکه عوامل ژنتیکی به طور قابل توجهی نقش موثری در ابتلا به اوتیسم دارد، شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد عوامل محیطی، از جمله آلودگی هوا نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشد.
بررسی تاثیر آلودگی هوا بر اوتیسم
تحقیقات اخیر ارتباط بین آلودگی هوا و اوتیسم را نشان داده است. بر اساس مطالعات انجام شده قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران بارداری و اوتیسم مرتبط هستند. به ویژه قبل از تولد و در مرحله رشد مغز این یک خطر جدی شناخته شده است. آلودگی هوا از آلایندههای مختلفی از جمله ذرات معلق (PM) دی اکسید نیتروژن (NO2)و ترکیبات عالی فرار(VOCS) تشکیل شده است. این آلایندهها میتوانند از طریق سیستم تنفسی وارد بدن شوند و ممکن است اثرات نوروتوکسیک داشته باشند که علرغم استفاده از دستگاه های تصفیه هوا در محیط سرپوشیده، خطرات آلاینده ها همچنان جدی است.
مغز انسان قبل از تولد و هنگام شکلگیری همچنین دوران ابتدایی پس از تولد در مقابل این آلایندهها آسیب پذیر است. در این زمینه تحقیقات همچنان ادامه دارد و دانشمندان در حال بررسی مکانیزمهای تاثیر آلودگی هوا بر اوتیسم هستند. این مکانیزمها ممکن است شامل استرس اکسیداتیو، التهاب و اختلال در فرآیند رشد عصبی باشند. درک این ارتباط احتمالی هم برای محققان و هم برای افراد مبتلا به اوتیسم مهم است. با شناسایی و مورد توجه قرار دادن عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، قادر خواهیم بود خطر را کاهش داده و سلامت کلیه افراد مبتلا به اوتیسم را بهبود ببخشیم.
علاوه بر این، بررسی تدابیری برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و حمایت از هوای پاک و مقررات محیط زیست میتواند به کاهش خطر و ایجاد محیط سالمتر برای افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند. آخرین فن آوری در ساخت دستگاه های تصفیه هوا (AP-HC300A) درکاهش اثرات آلودگی هوا کارایی قابل ملاحظه ای دارند.
یافتههای تحقیقاتی در مورد آلودگی هوا
محققان با مطالعات انجام شده بیشتر مهمی را در مورد این موضوع پیچیده به دست آوردهاند، به عنوان مثال در یک مطالعه منتشر شده در مجله Environmental Health Perspective نشان میدهد قرار گرفتن در معرض ذرات ریز معلق(PM2.5) قبل از تولد با افزایش خطر ابتلا به ASDمرتبط است. مطالعه دیگری که در مجله JAMA Pediatrics منتشر شده، ارتباط مشهودی بین قرار گرفتن در معرض دی اکسید نیتروژن(NO2) در دوران بارداری و احتمال تشخیص اوتیسم در کودکان گزارش کرده است.
بر این نکته مهم باید توجه کرد در حالیکه این مطالعات نشان دهنده یک پیوند بالقوه است، رابطه علت_ معلول مستقیمی ایجاد نمیکند. بررسیهای بیشتری برای درک ارتباط بین آلایندههای خاص و اوتیسم مورد نیاز است.
مکانیزمها و شیوههای اثر
هنوز مکانیسم دقیقی که آلودگی هوا منجر به اوتیسم شود در حال بررسی است. چندین شیوه برای توضیح این ارتباط پیشنهاد شده است:
۱- التهاب و استرس اکسیداتیو: آلایندههای موجود در هوا مانند ذرات ریز معلق و برخی مواد شیمیایی میتوانند باعث التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن شوند. این فرآیندها ممکن است رشد طبیعی مغز را مختل کنند و منجر به بروز علائم ASD شوند.
۲- اختلال در رشد عصبی: قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران حیاتی رشد مغز احتمال دارد رشد طبیعی و عملکرد سیستم عصبی را مختل کند. این اختلال به نوبه خود میتواند بر پیوند عصبی و شکلگیری سیناپس تأثیر بگذارد که برای رشد شناختی و رفتاری مناسب بسیار ضروری است.
۳- تغییرات اپی ژنتیک: ثابت شده است آلودگی هوا باعث ایجاد تغییرات اپی ژنتیک میشود و الگوهای بیان ژن را بدون تغییر در توالی DNA تغییر میدهد. این تغییرات میتواند بیان ژنهای مربوط در رشد عصبی را تحت تأثیر قرار داده و منجر به اوتیسم شود. در حالیکه ارتباط بین آلودگی هوا و اوتیسم هنوز در دست بررسی است، در نظر گرفتن عوامل محیطی به عنوان یک محرک در ایجاد اختلال طیف اوتیسم ضروری است.
تأثیرات آلودگی هوا بر اوتیسم
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا قبل از تولد:
در دوران بارداری، جنین در حال رشد در مقابل عوامل محیطی مانند آلودگی هوا بسیار آسیب پذیر است. قرار گرفتن در معرض آلایندههایی مانند ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن و پلی هیدروکربنهای آروماتیک، با احتمال بیشتری در تشخیص اختلال طیف اوتیسم مرتبط است. مکانیزم دقیق اثرگذاری آلودگی هوا در جنین هنوز در حال مطالعه است. محققان بر این باورند که آلایندههای موجود در هوا میتوانند از جفت عبور کرده و وارد جریان خون جنین شوند و فرآیند رشد عصبی را مختل کنند. این اختلالات ممکن است به بروز ASD در افراد مستعد ژنتیکی کمک کند.
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا پس از زایمان
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا پس از تولد، به ویژه در اوایل دوران کودکی با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم همراه است. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به دلیل عوامل زمینهای ژنتیکی در برابر اثرات مخرب آلایندههای هوا آسیب پذیر باشند. طبق تحقیقات انجام شده، آلایندههای هوا، مانند ذرات ریز معلق و آلودگیهای مرتبط به ترافیک میتواند باعث ابتلا و شدت علائم اوتیسم شود. تصور میشود که پاسخ التهابی ناشی از آلایندههای هوا و همچنین استرس اکسیداتیو و آسیبهای عصبی احتمالاً در این ارتباط نقش داشته باشند.
به این نکته مهم باید توجه داشت که اگرچه مطالعات انجام شده این ارتباط را تأیید میکنند، اما همچنان تحقیقات بیشتری برای اثبات علت قطعی و مدرک بهتر مکانیسمهای نهانی لازم است. با این وجود، به حداقل رساندن قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا، به ویژه در دوران بارداری و اوایل دوران کودکی میتواند خطر ابتلا به اوتیسم را کاهش دهد. با اطلاع از اثرات آلودگی هوا بر اوتیسم، والدین و مربیان میتوانند اقدامات پیشگیرانه ای برای ایجاد محیطهای سالمتر، حمایت از سلامت کودکان مبتلا به اوتیسم انجام بدهند.
کاهش خطر
وقتی صحبت از به حداقل رساندن خطر آلودگی و تأثیر آن بر اوتیسم میشود اقدامات مفیدی میتواند انجام داد. هر فردی میتواند با فعالیت و آگاهی بیشتر تفاوت اثرگذاری در کاهش قرار گرفتن در معرض آلایندههای مضر انجام بدهد. در اینجا به چند نکته اشاره میکنیم:
۱- نکاتی برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا
اطلاعات خود را به روز کنید. گزارشهای کیفیت هوا در منطقهای که زندگی میکنید را چک کنید. این روزها آژانسهای محیط زیست، اطلاعات مربوط به کیفیت هوا را در همان لحظه ارائه میکنند، که میتواند در تصمیم گیری درست و آگاهانه در مورد فعالیتهای خارج از منزل به شما کمک کند. به عنوان مثال میتوانید زمانی که کیفیت هوا در سطح مناسبی قرار ندارد، خارج شدن از منزل را محدود کنید و حدا الامکان در خانه بمانید.
۲- فضاهای داخلی منزل خود را از آلودگیها پاک کنید
اطمینان حاصل کنید که خانه شما از آلایندههای بیرون از منزل پاک باشد. از فیلترهای هپا با بازدهی بالا در سیستمهای سرمایشی و گرمایشی خود برای کاهش آلودگی هوا استفاده کنید. به طور منظم جاروبرقی بکشید تا گرد و غبار و سایر ذرات که میتوانند در کیفیت هوای داخل خانه نقش داشته باشند به حداقل برسند. در صورت دوجداره بودن پنجره ها از دستگاه های تصفیه هوای مجهز به ژنراتور تولید یون منفی اکسیژن استفاده کنید.
۳- از رفتن به مناطقی که آلودگی بالا دارند پرهیز کنید
مناطقی که دارای سطوح بالای آلودگی هوا هستند را بشناسید. مانند جادههای شلوغ و مناطقی که ترافیک بالا دارند، مکانهای صنعتی و غیره. در صورت امکان برای تردد از مسیرهایی با کمترین ترافیک عبور کنید تا قرارگیری در معرض انتشار آلایندههایی با منشاء خودروها را به حداقل برسانید.
۴- از دستگاههای تصفیه هوا استفاده کنید
برای کمک به بهبود کیفیت هوای داخل خانه و فیلترکردن آلایندهها از تصفیه کنندههای هوا استفاده کنید که دارای فیلتر هپا(High- Efficiency Particulate Air) باشند. زیرا این نوع از دستگاهها برای جذب موثر ذرات بسیارریز طراحی شدهاند.
۵- ترویج فرهنگ حمل و نقل سبز
هر زمان که برایتان مقدور است، روشهای سازگار با محیط زیست برای حمل و نقل استفاده کنید؛ مانند پیادهروی، دوچرخه سواری و یا استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی. در این صورت، نه تنها به کیفیت هوا کمک میکنید بلکه به آینده ای پایدار نیز کمک میکنید.
از هوای پاک و مقررات محیط زیست حمایت کنید
۱- از سازمانهای محیط زیست حمایت کنید.
با سازمانهایی که در حوزه محیط زیست و هوای پاک فعالیت دارند در ارتباط باشید در این صورت میتوانید در یک تلاش همگانی در حمایت از محیط زیست و هوای پاک موثر باشید .
۲- از مقررات مطلع باشید
در مورد مقررات و سیاستهای محیط زیست مرتبط با کیفیت هوا آگاه باشید. اهمیت این مقررات را در کاهش سطح آلایندهها و تأثیر بالقوه آنها بر سلامت عمومی را در نظر بگیرید. مانند قوانین منع استفاده از وسایل نقلیه در روزهایی با سطح بالای آلایندهها. برای این منظور باید در مورد اخبار مربوط به کیفیت هوا و سیاستهای اتخاذ شده به روز باشید.
۳- افزایش آگاهی
اطلاعات مربوط به ارتباط بین آلودگی هوا و اوتیسم را با دوستان خانواده و جامعه خود به اشتراک بگذارید. با افزایش آگاهی میتوانید دیگران را به اقدام برای کاهش آلودگی هوا تشویق کنید. به خاطر داشته باشید انجام اقداماتی برکاهش قرارگیری در معرض آلودگی هوا و حمایت از هوای پاک برای رفاه کلی جامعه مهم است. ما با همکاری یکدیگر میتوانیم تأثیر مثبتی بر محیط زیست خود داشته باشیم و آینده سالمتری را برای همه ایجاد کنیم.
نوروتوکسین : نوعی از توکسینها است که اثرات آن را متوجه سیستم عصبی میشود.
توکسین: ماده شیمیایی است که به ارگانیسمها آسیب میرساند و میتواند به سادگی یک یون یا اتم که اثری منفی بر روی یک سلول دارد، باشد و یا به پیچیدگی پروتئینهای موجود در سم مار.
استرس اکسیداتیو: دم تعادل بین رادیکالهای آزاد و آنتی اکسیدانها در بدن است.
سیناپس: مکانهایی که نورونها با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
تغییرات اپی ژنتیک: تغییرات DNA که توالی آن را عوض نمیکند و میتواند روی فعالیت ژن اثر بگذارد. ترکیبات شیمیایی که به یک ژن افزوده میشوند میتواند فعالیت آن را تنظیم کند. این دستکاری را به نام تغییرات اپی ژنتیک میشناسیم.
مترجم: ماتان اشرفی
منبع: www.abtaba.com
Air-pollution-linked-autism